Projekt performatywno-fotograficzny zrealizowany z udziałem mieszkańców i mieszkanek Krakowa, w tym osób z doświadczeniem migracji. Podczas spotkań w różnych miejscach Krakowa chcemy przyjrzeć się temu, kim jest dla nas obcy człowiek i jakie są szanse na zbliżenie się do niego emocjonalnie, fizycznie, mentalnie. Wzorując się na fotografii prasowej dokumentującej współczesne i historyczne migracje, stworzymy symboliczne gesty solidarności z tymi, którzy byli, są i będą w drodze.

TEKST KURATORSKI (KAROLINY GEMBARY):

„Musimy [il faut] zatem witać bez »musimy« [sans »il faut«]: ani naturalnie, ani nienaturalnie. Tak czy inaczej oczekiwany gość [ t ] (a przez to zaproszony, spodziewany tam, gdzie wszystko jest przygotowane na jego przyjęcie) nie jest gościem [ t ] czy też innym jako gościem [ t ]. Jeśli w gościnności musimy mówićtak, powitać przybycie [accueillir la venue], wypowiedzieć »witam«; musimy mówić tak, gdzie nie czekamy, mówić tak, gdzie nie spodziewamy się, gdzie nie oczekujemy na innego [l l n n s a n as s i- l autr ], musimy dać się zmieść przez przybycie całkiem innego, absolutnie nieoczekiwalnego obcego, nieproszonego gościa, przez niespodziewane nawiedzenie poza aparatem powitania. Jeśli witam tylko to, co witam, co jestem gotów powitać i co zawczasu rozpoznaję, ponieważ spodziewam się przybycia gościa [ t ] jako zaproszonego, to nie ma tu mowy o gościnności”.

Jacques Derrida, Hostipitality, w: Acts of Religion, Londyn 2001, s. 361– 362; tłum. za: Aleksander Kopka, Pytani g ścinn ść w fil z fii Jacqu s a D rri y, w: „Folia Philosophica” t. 32, Katowice 2014, s. 329.

Trzymanie za rękę, pod ramię, objęcie, oparcie. Podanie ręki, podanie dziecka. Pozdrowienie, powitanie, pocieszenie, przywitanie. Wołanie o pomoc. Tulenie. Czym sąwymienione gesty na fotografiach prasowych dokumentujących tzw. kryzys migracyjny? Gestami miłości? Gestami strachu? W każdym z nich zawarty jest podwójny potencjał: nadziei i desperacji. Pozbawienie ich kontekstu, wycięcie z kadru nie zmienia ich znaczenia. Wciąż pozostają ludzkimi, dobrze znanymi gestami. Jak trudno przychodzi nam wykonanie ich w stosunku do obcych? Jak trudno powitać nieznaną osobę? Podać jej rękę, dotknąć, przytulić? Jak trudno zastosować nam etykę troski?

Derrida, awcześniej Levinas zaproponowali szeroką refleksję filozoficzną na temat gościnności. Wkontekście intensywnych ruchów migracyjnych ostatnich lat ich rozważania można wzbogacić o etykę feministyczną, która niuansuje pojęcie gościni i gospodyni, wprowadza namysł nad wzajemnością, przebaczeniem i ucieleśnieniem.

Akt gościnności domaga się zaangażowania ciała, fizycznej bliskości, konkretyzuje Innego, przypomina, że ten/ta ma własną tożsamość. Gościnność jest więc performowana i skierowana do poszczególnych jednostek. Zachowania etyczne to gesty zaszyte w ciele – im częściej ich używamy, tym łatwiej przychodzi nam witać Obcych.

Karolina Gembara – ukończyła stosunki międzynarodowe i dziennikarstwo, studiowała historię sztuki, fotografię i jest absolwentką pierwszego Programu Mentorskiego Sputnik Photos. Obecnie jest doktorantką Uniwersytetu SWPS w Warszawie. Między rokiem 2009 a 2016 przebywała w Indiach. Od dwóch lat jest członkinią Sputnik Photos. Pokazywała swoje prace w Indiach, Irlandii, Kambodży, Nepalu i w Polsce. Jej fotografie ukazały się m.in. w„British Journal of Photography”, The Royal Photographic Society, „GUP Magazine” i „OjodePez”. Jest autorką dwóch książek: Przymierzalnie (Towarzystwo ę) i When we lie down, grasses grow from us (Gost Books, 2019). Prowadzi warsztaty fotografii partycypacyjnej dla migrantów. Mieszka i pracuje w Warszawie.